نوار عصب چشم یا VEP یک تست الکتروفیزیولوژی است که در آن پاسخ سیستم بینایی به تحریک های چشمی مانند الگوهای شطرنجی متناوب روی صفحه کامپیوتر ثبت و تحلیل می شود. این تست می تواند در تشخیص و پیگیری بیماری های مختلف مغز و اعصاب مانند اسکلروز چندگانه، آتروفی عصب چشم، تومورهای قسمت جلوی مغز و آمبلیوپی یا تنبلی چشم مفید باشد.
در این مقاله، قصد داریم کاربرد، روش و تفسیر نوار عصب چشم Eye EMG را بررسی کنیم و همچنین مرکز درمانی ویستان را معرفی کنیم که یک مرکز فوق تخصصی در زمینه انجام نوار عصب چشم و سایر آزمایشات الکتروفیزولوژی در تهران است. مرکز ویستان با داشتن تیمی از پزشکان متخصص و دستگاه های پیشرفته، خدمات نوار عصب چشم VEP را با کیفیت بالا و هزینه مناسب ارائه می دهد.
فهرست مطالب
کاربرد نوار عصب چشم
نوار عصب چشم یا VEP یک آزمایش الکتروفیزیولوژیکی Electrophysiological test است که در آن واکنش سیستم بینایی به محرک های چشمی مثل الگوهای متغیر شطرنجی روی نمایشگر کامپیوتر ضبط و تجزیه و تحلیل می شود. این آزمایش می تواند در شناسایی و پایش بیماری های مختلف مغز و اعصاب مثل اسکلروز چندگانه، ضعف عصب چشم، تومورهای قسمت جلوی مغز و تنبلی چشم یا آمبلیوپی مفید واقع شود.
کاربرد نوار عصب چشم بستگی به نوع تحریک چشمی، نوع پاسخ ثبت شده و نوع تفسیر دارد. برخی از کاربردهای نوار عصب چشم عبارتند از:
- تشخیص زودهنگام بیماری های مرتبط با عصب چشم مانند آتروفی عصب چشم، التهاب عصب چشم، تحلل بافت عصب چشم، تومور عصب چشم و …
- تشخیص زودهنگام بیماری های عصب مغز مانند اسکلروز چندگانه، تومور مغز، سکته مغز، آسپرژر، اوتیسم، دیسلکسی، هیپراکتیویتی و …
- تعیین سطح بینایی کودکان و بزرگسالان
- ارزیابی کیفیت و کمیت تحریک های چشمی مانند رنگ، شدت، فرکانس و زاویه
- ارزیابی تاثیر داروها، جراحی ها، تراپی ها و تغییرات فیزیولوژیک بر سیستم بینایی
- ارزیابی توانایی های شناختی مانند توجه، حافظه، یادگیری و تصمیم گیری
بیشتر بدانید: هزینه نوار عصب و عضله کمر در سال 1402
نوار عصب چشم چگونه انجام می شود؟
برای انجام نوار عصب چشم ، شما باید به یک مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب مراجعه کنید. در این مرکز، پزشک یا کارشناس چند الکترود را روی پوست سر شما می چسباند. این الکترودها فعالیت الکتریکی در سیستم بینایی شما را اندازه گیری می کنند.
سپس شما باید به یک صفحه کامپیوتر نگاه کنید که الگوهای شطرنجی متناوب روی آن نمایش داده می شوند. این الگوها تحریک های چشمی Eye irritations هستند که پاسخ سیستم بینایی شما را برانگیخته می کنند. پزشک یا کارشناس با استفاده از یک دستگاه به نام الکتروانسفالوگراف یا EEG پاسخ های عصبی شما را ثبت و ذخیره می کند.
بیشتر بدانید: نوار عصب و عضله برای تشخیص تونل کارپال
این پاسخ ها به صورت نمودارهای موجی روی صفحه دستگاه دیده می شوند. پزشک یا کارشناس با تحلیل این نمودارها می تواند عملکرد عصب بینایی و قشر پشت سری شما را ارزیابی کند. نوار عصب چشم یک تست بی درد، ایمن و غیر تهاجمی است که معمولا ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می کشد. شما باید قبل از انجام تست موهای سر خود را بشویید و از مصرف داروهایی که می توانند بر فعالیت عصبی تاثیر داشته باشند خودداری کنید.
همچنین باید عینک یا لنز مخصوص بینایی خود را همراه داشته باشید. در طول تست باید آرام و تمرکز شده باشید و به دستورات پزشک یا کارشناس عمل کنید.
نوار عصب چشم یک تست مفید و معتبر برای ارزیابی سیستم بینایی است. اما برای تشخیص دقیق بیماری های مغز و اعصاب، باید با سوابق بیمار، معاینه بالینی و آزمایش های تکمیلی مانند MRI همراه باشد. پزشک با توجه به نتایج نوار عصب چشم و سایر عوامل، می تواند تشخیص صحیح را بدهد و روش درمان مناسب را تجویز کند.
مزایای نوار عصب چشم
برخی از مزایای این آزمایش به شرح زیر می باشد:
- نوار عصب چشم یک آزمایش استاندارد و قابل تکرار است که نتایج آن معتبر و قابل اطمینان هستند.
- این آزمایش نسبت به تصویربرداری MRI در تشخیص ضایعات و التهابات عصب بینایی و قشر پشت سری حساس تر و دقیق تر است.
- نوار عصب چشم نسبت به دیگر آزمایش ها نظیر MRI ارزان تر و سریع تر است.
- نوار عصب چشم یک آزمایش بی درد، ایمن و غیر تهاجمی است که بدون نیاز به تزریق ماده رنگی یا نشان گذاری انجام می شود.
- این آزمایش می تواند برای آزمایش بینایی کودکان و بزرگسالانی که قادر به خواندن تابلوی بینایی سنجی نیستند مفید باشد.
- این آزمایش می تواند در تشخیص زودرس بیماری هایی مانند اسکلروز چندگانه، آتروفی عصب چشم، تومورهای فشرده کننده عصب بینایی، آمبلیوپی یا تنبلی چشم، نوریت اپتیک و گلوکوم کارآمد باشد.
تفسیر نوار عصب چشم چگونه می باشد؟
برای انجام نوار عصب چشم ، شما باید به یک مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب مراجعه کنید. در این مرکز، الکترودهایی به پوست سر شما متصل می شوند که امواج مغزی شما را ثبت می کنند.
سپس شما باید به یک صفحه کامپیوتری که الگوهای شطرنجی متناوب روی آن نمایش داده می شوند نگاه کنید. این الگوها تحریک های چشمی هستند که سیگنال های عصبی را از چشم به مغز ارسال می کنند. پاسخ مغز شما به این تحریک ها روی صفحه EEG دیده می شود.
تفسیر نوار عصب چشم بر اساس شکل، اندازه و زمان واکنش مغز شما به تحریک های چشمی انجام می شود. این واکنش ها به صورت موج هایی با ارتفاع و فاصله مشخص نمایش داده می شوند. اگر این موج ها غیر طبیعی باشند، یعنی عملکرد عصب بینایی یا قشر پشت سری شما مشکل دارد.
برای مثال، اگر موج ها کوچک یا کم ارتفاع باشند، یعنی سیگنال های عصبی ضعیف هستند. اگر موج ها با تاخیر ظاهر شوند، یعنی سرعت انتقال سیگنال های عصبی کند است. چنانچه موج ها نامنظم یا ناهمگن باشند، یعنی اختلال در پردازش اطلاعات بینایی وجود دارد.
پزشک متخصص مغز و اعصاب با توجه به نتایج نوار عصب چشم و معاینات بالینی دیگر، می تواند تشخیص دقیق و روش درمان مناسب را برای شما تعیین کند.
هزینه نوار عصب چشم
هزینه نوار عصب چشم به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل عبارتند از:
نوع تحریک چشمی
این عامل بستگی به نوع الگوی نورانی دارد که روی صفحه کامپیوتر نمایش داده می شود. ممکن است این الگوها به صورت شطرنجی، نقطه ای، چکیده، رنگی یا حرکتی باشند. هر نوع تحریک چشمی ممکن است هزینه متفاوتی داشته باشد.
تعداد الکترودها
این عامل بستگی به تعداد نقاطی دارد که پاسخ مغز شما به تحریک چشمی ثبت می شود. معمولا برای انجام نوار عصب چشم ، ۳ الکترود به پوست سر شما متصل می شوند. اما در برخی موارد، ممکن است نیاز به الکترودهای بیشتر باشد.
نحوه اجرای تست
این عامل بستگی به روشی دارد که تست انجام می شود. ممکن است تست به صورت تک چشمی یا دو چشمی باشد. همچنین ممکن است تست به صورت همزمان یا جداگانه با سایر تست های الکتروفیزیولوژیک انجام شود.
نوع دستگاه
یکی از عواملی که در هزینه نوار عصب چشم موثر می باشد، نوع دستگاه است. این عامل بستگی به نوع و کیفیت دستگاهی دارد که برای انجام تست استفاده می شود. ممکن است دستگاه های مختلف دقت، سرعت و قابلیت های متفاوتی داشته باشند.
محل انجام تست و بیمه سلامت شما
این عامل بستگی به نوع مرکز بهداشتی و شرایط بیمه ای شما دارد. ممکن است مراکز مختلف تعرفه های متفاوتی برای انجام تست داشته باشند. همچنین ممکن است بیمه سلامت شما بخشی از هزینه تست را پوشش دهد یا ندهد.
به طور کلی، هزینه نوار عصب چشم در کلینیک ویستان کمتر می باشد، زیرا:
- کلینیک ویستان از تحریک های چشمی پیشرفته و متنوع استفاده می کند که باعث می شود تست دقیق تر و کامل تر انجام شود.
- کلینیک ویستان از الکترودهای یکبار مصرف و با کیفیت استفاده می کند که باعث می شود تست بهداشتی تر و ایمن تر انجام شود.
- این مرکز از روش های اجرای تست مناسب و مطابق با استانداردهای بین المللی استفاده می کند که باعث می شود تست سریع تر و راحت تر انجام شود.
- کلینیک ویستان از دستگاه های نوین و دقیق استفاده می کند که باعث می شود تست قابل اعتماد تر و کارآمد تر انجام شود.
چگونه برای تست نوار عصب چشم آماده شویم؟
تست نوار عصب چشم یک آزمایش الکتروفیزیولوژی است که برای بررسی عملکرد عصب بینایی و مسیرهای بینایی از چشم تا مغز انجام می شود. این تست می تواند در تشخیص بیماری های مختلف مغز و اعصاب کمک کند. برای انجام تست نوار عصب چشم، شما باید به چند نکته توجه کنید:
- شما باید شب قبل از تست، مو و پوست سر خود را بشویید و از هیچ محصول شیمیایی چون روغن مو، اسپری و ژل استفاده نکنید.
- شما باید شب قبل از تست به اندازه کافی بخوابید و از خستگی و بی خوابی پرهیز کنید.
- باید عینک خود را همراه داشته باشید اگر چشمان شما ضعیف است و از عینک استفاده می کنید.
- شما باید داروهای خود را همراه داشته باشید در صورتی که از داروهای خاصی استفاده می کنید و با پزشک خود مشورت کنید که آیا باید قبل از تست آنها را قطع کنید یا خیر.
- باید پزشک خود را در جریان بگذارید اگر مشکلات چشمی زمینه ای دارید مانند گلوکوم، کاتاراکت، رتینوپاتی، انحراف چشم و …
عوارض نوار عصب چشم
نوار عصب چشم یک تست ساده و بی درد است که معولا عوارض خاصی ندارد، اما در برخی موارد نادر، ممکن است نوار عصب چشم عوارض جانبی زیر را داشته باشید:
- اگر شما از بیماری تشنج رنج می برید، ممکن است محرک های بینایی که در طول آزمایش در برابر چشم های شما قرار می گیرند، باعث ایجاد تشنج در شما شوند. بنابراین، قبل از انجام آزمایش، باید به پزشک خود اطلاع دهید و از داروهای مقابله با تشنج استفاده کنید.
- در صورتی که شما از بیماری های چشمی رنج می برید، ممکن است آزمایش نوار عصب چشم برای شما نامناسب باشد. زیرا ممکن است باعث افزایش فشار چشمی، تحریک نوری زیاد، یا ایجاد تغییرات در رنگ ها شود. بنابراین، قبل از انجام آزمایش، باید به پزشک خود اطلاع دهید و از وضعیت چشم های خود مطمئن شوید.
اینها تنها برخی از عوارض جانبی احتمالی نوار عصب چشم هستند که به ندرت رخ می دهند. اما به هر حال، قبل از انجام آزمایش، باید با پزشک خود مشورت کنید و از هرگونه حساسیت، بیماری، یا دارویی که مصرف می کنید، اطلاع دهید.
علائم بیماری های قابل تشخیص با نوار عصب چشم
نوار عصب چشم یک آزمایش است که میزان فعالیت عصبی در سیستم بینایی را اندازه گیری می کند. این آزمایش می تواند در تشخیص زودرس بیماری های مرتبط با عصب چشم و اختلالات عصبی در قسمت جلویی مسیر بینایی کمک کند. برخی از علائم بیماری هایی که با نوار عصب چشم قابل تشخیص هستند عبارتند از:
- دوبینی چشم
- تاری دید
- پرش چشمی
- تغییر در دید رنگی
این بیماری ها ممکن است شامل التهاب عصب چشم، ام اس، گلوکوم، فشار خون چشمی، تومور فشرده کننده عصب بینایی و دیگر مشکلات عصبی باشند.
اگر شما هر یک از این علائم را دارید، توصیه می شود به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید و در صورت نیاز نوار عصب چشم انجام دهید. این آزمایش معمولا در کلینیک ها یا بیمارستان ها توسط پرسنل آموزش دیده انجام می شود و نیاز به آمادگی خاصی ندارد.
اگر نتیجه آزمایش نوار عصب چشم نرمال نباشد، چه اتفاقی می افتد؟
اگر نتیجه آزمایش نوار عصب چشم نرمال نباشد، ممکن است نشان دهنده این باشد که عصب بینایی یا قشر پشت سری شما دچار آسیب یا اختلالی شده است. این آسیب یا اختلال می تواند ناشی از بیماری های مختلفی باشد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
اسکلروز چندگانه (MS)
بیماری اسکلروز چند گانه به لایه محافظ (غلاف میلین) اطراف سلول های عصبی در مغز و ستون فقرات آسیب می زند که این موجب کند شدن یا قطع شدن انتقال سیگنال های عصبی می شود. نوار عصب چشم می تواند نشان دهد که آیا عصب بینایی شما دچار التهاب گذرا (نورآپاتی) شده است یا خیر.
آتروفی عصب چشم
بیماری آتروفی موجب ضعف و کاهش قطر عصب چشم می شود که در نهایت باعث کاهش بینایی و دید رنگ ها می شود. این تست می تواند نشان دهد که این بیماری به صورت خودبودار (primary) است یا ناشی از ضایعات دستگاه عصب (secondary) است.
تومورهای قسمت جلوی مغز
این بخش شامل هیپوفیز، هیپوتالاموس، غده پینئال و سایر بافت های همجوار است. تومورهای این قسمت ممکن است فشار به عصب بینایی وارد کنند و باعث کاهش بینایی، دید دوگانه، دید تار و دید حلقوی شوند. نوار عصب چشم می تواند در تشخیص و پیگیری درمان تومورهای قسمت جلویی مغز کاربردی باشد.
آمبلیوپی یا تنبلی چشم
این حالت یکی از شایع ترین اختلالات بینایی در کودکان است که در آن یک یا هر دو چشم به درستی توسعه نمی یابند و بینایی ضعیف می شوند. این تست می تواند در تشخیص این بیماری و ارزیابی درمان آن کاربرد داشته باشد.
به طور کلی، اگر نتیجه نوار عصب چشم نرمال نباشد، پزشک می تواند با توجه به علائم و شرایط شما، تست های بیشتری را برای تشخیص دقیق بیماری و انتخاب روش درمان مناسب انجام دهد.
علت آسیب عصب بینایی چیست؟
آسیب عصب بینایی می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از عواملی که می توانند به این عصب آسیب بزنند عبارتند از:
- ضربه شدید به ناحیه پشت سر یا چشم که می تواند باعث قطع یا فشار بر عصب بینایی شود.
- سکته مغزی که می تواند باعث کاهش یا قطع خون رسانی به عصب بینایی یا قسمت های مغزی مرتبط با بینایی شود.
- دیابت که می تواند باعث آسیب به شبکیه چشم و عصب بینایی شود.
- بیماری گلوکوم یا آب سیاه که می تواند باعث افزایش فشار مایع داخل چشمی و فشار بر عصب بینایی شود.
- بیماری های اتوایمیون مانند اسکلروز چندگانه، بیماری لایم و بیماری بیهوشی که می توانند باعث التهاب و تخریب عصب بینایی شوند.
اینها فقط برخی از عوامل ممکن برای آسیب عصب بینایی هستند. برای تشخیص دقیق علت آسیب عصب بینایی، لازم است به یک پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید و آزمایش های لازم را انجام دهید. یکی از آزمایش های مهم برای ارزیابی عصب بینایی، نوار عصب چشم است که پاسخ سیستم بینایی به تحریک های چشمی را ثبت و تحلیل می کند.
بهترین کلینیک نوار عصب چشم در تهران
برای انتخاب کلینیک تخصصی برای انجام نوار عصب چشم ، باید به موارد زیر توجه کنید:
دارای دستگاه های مدرن و پیشرفته برای انجام آزمایش
نوار عصب چشم یا VEP یک آزمایش الکتروفیزیولوژی است که فعالیت عصب بینایی را در پاسخ به تحریک های بصری اندازه گیری می کند. این آزمایش می تواند در تشخیص بیماری های مختلفی مانند اسکلروز چندگانه، آتروفی عصب چشم، تومورهای قسمت جلوی مغز و آمبلیوپی کاربردی باشد. بنابراین، کلینیک باید دارای دستگاه هایی باشد که بتوانند این آزمایش را با دقت و کیفیت بالا انجام دهند.
دارای پزشکان متخصص و با تجربه در زمینه نوار عصب چشم
پزشکان باید توانایی انجام، تفسیر و تشخیص نتایج نوار عصب چشم را داشته باشند. همچنین باید بتوانند راهنمایی های لازم را برای درمان و پیگیری بیماران ارائه دهند. پزشکان باید دارای مدرک تخصصی یا فوق تخصصی در زمینه های مرتبط با نوار عصب چشم مانند طب فیزیکی و توان بخشی، مغز و اعصاب، چشم پزشکی و عصب شناسی باشند.
داشتن همکاری با بیمه های معتبر و قیمت مناسب
انجام نوار عصب چشم ممکن است هزینه بر باشد و برای برخی از بیماران مشکل ایجاد کند. بنابراین، کلینیک باید قادر باشد با بیمه های سلامت، تامین اجتماعی، خدمات درمانی و نیروهای مسلح همکاری کند و قیمت مناسبی را برای انجام آزمایش ارائه دهد.
ارائه امکانات رفاهی و محیطی آرام و مناسب برای بیماران
انجام نوار عصب چشم ممکن است برای برخی از بیماران استرس زا و ناراحت کننده باشد. بنابراین، کلینیک باید دارای امکاناتی مانند اتاق های تمیز و مجهز، صندلی های راحت و تنظیم کننده، تهویه مناسب، نورپردازی مناسب، موسیقی آرامش بخش و پرسنل مهربان و متعهد باشد.
با توجه به این معیارها، یکی از بهترین کلینیک هایی که می توانید برای انجام نوار عصب چشم انتخاب کنید، کلینیک ویستان است. این کلینیک دارای ویژگی های زیر است:
- دستگاه های نوین و با کیفیت برای انجام نوار عصب چشم و سایر آزمایش های عصبی و عضلانی
- پزشکان متخصص و مجرب در زمینه نوار عصب چشم، نوار عصب و عضله، نوار مغزی، نوار گوش و نوار مقعد
- همکاری با بیمه های سلامت، تامین اجتماعی، خدمات درمانی و نیروهای مسلح و قیمت مناسب
- امکانات رفاهی و محیطی آرام و مناسب برای بیماران
بهترین پزشک برای انجام نوار عصب چشم در تهران
برای انتخاب بهترین پزشک برای انجام نوار عصب چشم باید به ویژگی های زیر توجه کرد:
- داشتن مدرک تخصصی و فوق تخصصی در زمینه مغز و اعصاب و نوار عصب و عضله
- داشتن سابقه و تجربه کافی در انجام این آزمایش و تفسیر نتایج آن
- دارای دستگاه های مدرن و به روز برای انجام نوار عصب چشم
- داشتن روش های درمانی مناسب برای بیماری های مرتبط با نوار عصب چشم
- دارای اخلاق و برخورد خوب با بیماران و رعایت اصول اخلاق پزشکی
دکتر مهسا موسوی و دکتر شبنم رفیع زاده دو متخصص مغز و اعصاب هستند که در زمینه نوار عصب چشم فعالیت می کنند.
سوالات متدوال نوار عصب چشم
آیا تست نوار عصبی چشم دردناک است؟
تست نوار عصبی چشم یک تست بدون درد است و فقط تحریک جزئی ناشی از وصل شدن الکترودها به پوست سر حس می شود. این تست می تواند در تشخیص بیماری های مختلف مرتبط با عصب چشم و سیستم بینایی کمک کند.
آیا نوار عصب چشم بیماری ام اس را تشخیص می دهد؟
بله، این تست برای تشخیص بیماری ام اس کاربرد دارد؛ چون علائم ام اس ناشی از آسیب های عصب بینایی هستند.
نوار عصب چشم تست دقيقی است؟
بله، نوار عصب چشم یک تست دقیق و استاندارد برای اندازه گیری کارکرد عصب بینایی است.
